Yangına Dair Herşey

İŞYERLERİNDEKİ MAKİNALARDA VE TEZGÂHLARDA ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ

KAYIŞ-KASNAK VE KAPLİN KORUYUCULARI:
Tahrik makinelerinin bütün hareketli kısımları ile transmisyon tertibatı ve bütün tezgâh ve makinelerin tehlikeli olan kısımları, uygun şekilde korunmuş olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:142)






KORUYUCULARIN İPTALİ:
Transmisyon tertibatı ile tezgah ve makinalara ait koruyucuların, emniyet teçhizat ve tertibatının çıkarılması veya işe yaramaz hale getirilmesi yasaktır. Bu koruyucular, ancak kontrol, ayar, bakım ve onarım sırasında kaldırılacak ve işin bitiminde derhal yerine takılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:143)

KORUYUCUDA ARIZA:
Bir tezgah veya makinada, arıza veya bunların koruyucusunda bir kusur ve yetersizlik görüldüğü hallerde, makina ve tezgah derhal durdurulacak ve ilgililere haber verilecek ve arızası olduğu veya kusurlu koruyucusu bulunduğu tespit edilen tezgah veya makinada, herhangi bir kimsenin çalışmasını önleyecek tedbirler alınacak ve durum, bunların üzerine bir levha asılarak belirtilecektir.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:144)



TAHRİK MAKİNALARI:
Tahrik makinalarının volanları, gerektiğinde krank mili ve piston kolları uygun şekilde korunmuş olacak ve bu makinalara elle ilk hareket verilmesi gereken hallerde, güvenlik tedbirleri alınacaktır. Bir tehlike anında tahrik makinalarının uzaktan durdurulması sağlanacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:145)

REGÜLATÖR:
Aşırı hız artışları nedeniyle tehlikeli olabilen tahrik makinalarda, otomatik hız sınırlayıcıları (regülatör) ile bunların bozulması halinde, otomatik olarak makinayı durduracak tertibat bulunacaktır.Toplu regülatörler, gerekli nitelik ve sağlamlıkta koruyucu içine alınacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:146)




KORUYUCULAR:
Makina ve tezgah koruyucularının hazırlanması, imali ve kullanılmasında aşağıdaki tedbirler alınacaktır:
1) Koruyucular, çalışmalarda her türlü teması kesecek şekilde tehlikeli kısmı örtmüş olacaktır.
2) Koruyucular, işçinin ve makinanın çalışmasına, yağlama, kontrol ve onarımına engel olmayacak, üretimi zorlaştırmayacak şekilde yapılacak ve mümkünse makinanın sabit bir parçasına bağlanacaktır.
Bunların hareketli olanları, el ile kolayca veya otomatik olarak çalışır bir şekilde yapılacaktır.
3) Koruyucular, çalışan işçilerin çarpma ve düşmelerine, taşınan malzemelerin darbelerine dayanacak sağlamlıkta yapılmış olacaktır.
4) Koruyucular, fazla bakıma ihtiyaç göstermeyecek tarzda yangın ve pasa dayanıklı maddeden yapılmış olacaktır.
5) Koruyucular, döküm, saç, boru veya profil demir, tel kafes, ahşap, plastik veya yerine göre uygun sağlamlıkta başka malzemeden yapılacak ve kendileri bir tehlike yaratmayacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:147)



TRANSMİSYON ODASI TERTİBATI:
Tahrik makinalarına bağlı mil, kasnak ve kayış gibi transmisyon kısımları, ayrı ve kapalı bir yerde bulunduğu takdirde, transmisyon tertibatı 170 cm. yükseklikte ve iyi aydınlatılmış olacak, taban kuru, sağlam ve düzgün bulunacak ve bakım ustasının geçtiği yerlerde güvenlik sağlanacak ve buralara yetkisiz kimseler girmeyecektir.
( İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:148)

MAKİNALARA KORUYUCU:
Çalışılan yerden 260 cm. yükseklik içinde bulunan transmisyon milleri, mil uçları, kavramları, mile bağlı dönen kısımlar, dişli çarklar, kayış ve kasnaklar, zincir ve dişliler, uygun nitelik ve sağlamlıkta bir koruyucu içine alınacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:149)

TRANSMİSYON TERTİBATI ALTINA KORUYUCU:
Çalışılan yerden 260 cm.den daha yükseklikte olan ve altında geçit bulunan veya işçi çalışan yerlerdeki transmisyon tertibatında; kayış genişliği 150 zincir genişliği 20 mm.den fazla, kasnak veya dişli araları 3 metreden açık olanların alt tarafı boydan boya ve uygun şekilde ve genişlikte kapatılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:150)

KASNAĞIN YATAK TARAFINA KORUYUCU:
Çalışılan yerden 260 cm.den daha yüksekte olan ve elle yağlanan yatakları mil üzerinde bulunan kasnakları, çapı 15 cm.den fazla ve kasnağın yatağa olan mesafesi 90 cm.den az ise, kasnağın yatak tarafı korunmuş olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:151)

ÇATLAMIŞ KASNAKLAR:
Çatlamış veya kenarlarından parça kopmuş olan kasnaklar hiçbir şekilde kullanılmayacak ve mil üzerinde olanları da çıkartılacaktır.Parçalı ahşap kasnaklar, devamlı nemli yerlerde kullanılmayacaktır. Aşırı korozyon bulunan ortamda çalışan kasnaklar korozyona dayanıklı malzemeden yapılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:152)

KAYIŞ KOPMASINA KARŞI ÖNLEM:
Transmisyon kayışlarının geri tertibatı, sağlam yapılmış ve kayış kopmasında bir kazayı önleyecek şekilde tespit edilmiş olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:153)


TRANSMİSYON KAYIŞLARI:
Transmisyon kayışları eksiz olacak, ekli olduğu hallerde ek yerleri sağlam bir şekilde dikiş, perçin ve özel raptiyelerle tespit edilmiş bulunacaktır.Bu kayışlar, hareket durmadan doğrudan doğruya el ile aktarılmayacak ve takılıp çıkarılmayacak ve bunların reçinelenmesi, kayışın kasnaktan ayrıldığı yerden olacak ve doğrudan doğruya el ile yapılmayacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:154)



TRANSMİSYON YATAKLARI:
UZUN AĞIZLI YAĞDANLIK:
Transmisyon yatakları, paralel bir eksen üzerinde bulunacak, bakımlı olacak ve hareket esnasında yağlanmayacaktır.Yatakların kolay erişilmeyen, tehlike yerlerine yağdanlık ve gresör konulmayacak veya bunların ağızları tehlikesiz ve kolay erişilen bir yere kadar uzatılacaktır.Hareket halinde yağlama yapılması teknik zorunluluğu bulunan hallerde, uzun ağızlı özel el yağdanlıkları kullanılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:155)

KUMANDA TERTİBATI:
Bir motor veya tahrik makinasından doğrudan doğruya hareket almayan tezgah ve makinalarda, avara kasnağı ile veya başka bir usulle ayrı ayrı durdurup çalıştırma sağlanacak bir kumanda tertibatı bulunacaktır. Bu tertibat, işçinin kolayca erişebileceği bir yerde ve kendiliğinden harekete geçmeyecek şekilde yapılmış olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:156)




ELEKTRİK ŞALTERLERİ:
Makina ve tezgahların elektrik şalterleri aşağıdaki özellik ve nitelikte olacaktır :
1) Şalter ve kumanda düğmeleri, kendiliğinden veya herhangi bir çarpma ile makinayı hareket ettirmeyecek şekil ve özellikte yapılmış olacak ve işçinin kolayca kullanabileceği yerde bulunacaktır.
2) Bir işçinin bir makina veya tezgahın çeşitli kısımlarında çalışması gerektiği hallerde, bu tezgahın birden fazla durdurma ve bir tane çalıştırma düğmesi bulunacaktır.
Bir tezgahın çeşitli kısımlarında birden fazla işçi çalıştığı hallerde, her işçi için bir çalıştırma ve bir de durdurma düğmesi bulunacak, ancak bütün çalışma düğmelerine basılmadan makine çalışmayacak, buna karşılık, durdurma düğmelerinin birine basmak suretiyle makina duracaktır.
3) Bir makina ve tezgah üzerinde birden fazla elektrik motoru bulunduğu hallerde, tezgahın bütün faaliyetini durduracak bir ana şalteri veya bir veya daha fazla durdurma düğmesi bulunacaktır.
4) Çalıştırma düğmeleri yeşil, durdurma düğmeleri kırmızı renkte olacaktır.
5) Bir atölyede bulunan makine ve tezgahların ayrı ayrı durdurma tertibatından başka, atölyedeki veya kısımdaki makine ve tezgahları tamamen durduracak bir ana şalteri veya başka bir tertibatı bulunacaktır.
6) Bir atölye veya kısımda bulunan makine ve tezgahlar, bir yerden çalıştırıldığı ve kumanda edildiği ve bunların hareketlerinin kumanda yerinden görülemediği hallerde, uygun haber verme sistemi kurulacak, çalışmaya başlamadan önce sesle ve ışıkla haber verilecektir.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:157)



OPERASYON NOKTALARINDA KORUYUCU:
Her makine ve tezgahta, talaş kaldıran, şekillendiren, ezen, delen, kesen veya başka şekilde işlem yapan kısım ile iş alıp verirken tehlikeli olan yerler gibi operasyon noktası denilen bölgeler, herhangi bir kazanın meydana gelmesini önleyecek şekilde korunacak ve bunun için gerekli bütün tedbirler alınacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:158)


Ahmet SERTKAN
ÇOSB İTF. AMİRİ

Bu ders notu güvenli itfaiyecilik için hazırlanmış ve paylaşıma açılmıştır. Bilgi paylaştıkça artar. Bilim kendini aşamamış ketumların hiçbir işine yaramaz. Lütfen bilgilerinizi paylaşın. Bu ülkede gerçek İtfaiyecilik eğitimi almış sadece 500 kadar insanız. A.SERTKAN