BÜYÜK ENDÜSTRİYEL YANGINLAR
20 Ağustos 2008 by Ahmet Sertkan
Endüstriyel Yangın Emniyeti
Endüstriyel Tesislerde Yangın Riski ve Kontrolü:
Fabrikalar; yangınlar için yüksek riskli yerlerin başında gelmektedirler. Herhangi bir yangın oluşumunda çok büyük maddi ve manevi zarara yol açan özellikte, üretim madde ve işlem makinelerini içermektedirler. Bu yangınlarda bazı çalışanlar ise ne yazık ki hayatlarını ve sağlıklarını kaybebilmektedir. Bu üretim hammaddelerinin özelliklerinin zararlı oluşu, eğitimsizlik, kontrolsüzlük, boş vermişlik gibi nedenlerin bir ya da birkaçının yan yana gelişiyle artış göstermektedir. İşletmelerde üretim ne denli karmaşık ise, ne denli kimyasal madde kullanılıyorsa yangın riski orada sürekli olarak artış göstermektedir.
Üretimde yanıcı maddeler kullanmak, hatalı ya da arızalı makine kullanmak, yangınlara neden olmaktadır. Çoğu zaman sadece arızadan dolayı, personel hatalarından ve kontrol dışı onarımlardan yangınlar çıkmaktadır. Eğitimler ve tedbirlerin alınarak uygulanması, prosedürler oluşturulması yangınlarda büyük azalmalara neden olmaktadır. Yangın çıkış nedenlerini bilmek ve önlemler almak yangın çıkmasını engellemektedir.
Dünya üzerinde birçok fabrika sıcak işlem prosedürlerini uygulamadığı için yangınlar nedeniyle kaybedilmiştir. Bu tür maddelerin bulunduğu fabrikaların birçoğunda patlamalara sebebiyet verildiğinden aynı zamanda da insan kayıpları olmuş-olmaktadır. Yüksek yanıcılık ve patlayıcılık özelliklerine sahip maddeler hiç olmamaları gereken yerlerde depolanmakta, bulundurulmakta ve saklanmakta ise o işletmelerde yangın çıkması kaçınılmazdır.
Yine birçok işletmede sigara içme yasağına uyulmaması nedeni ile yangınlar çıkmaktadır. Sigara içme alanlarının oluşturularak sigara içme yasağı uygulamaları yasak olan diğer noktalarda devamlı olarak kontrol altında tutulmalıdır.
Kesme, kaynak işlemleri gibi ısıl işlemler prosedürler ile kontrol altına alınmalı ve sürekli olarak gözlemlenmelidir.
Bir diğer risk unsuru elektrik sistemleri, cihazları ve kablolarıdır. Aşırı yük, sürekli çalışma, yıpranma elektrik yangınlarına davetiye çıkarmaktadır. Tüm elektrikli cihazların planlı bakımları ve performans testleri yapılmalıdır.
Çay ocakları, yemek pişirme, ısıtma noktaları, yemekhaneler yangın yönetmeliklerine göre düzenlenmeli, koruma ve söndürme sistemleri bu noktalara yerleştirilmelidir. Bu yerler çok yüksek yangın riski taşıyan alanlardır.
Ambarlar, stok alanları, saklama oda ve alanları yine yönetmeliklere uygun dizayn edilmeli gerekli yangın tedbirleri alınmalıdır. Ambarlar ve benzeri bu yerler; personel sayısı az olan kısımlardır.Yangın kontrolü güçtür.Bu yerlerde nakliye amaçlı olarak işletme çalışanlarının dışında mal taşıyan yabancıların da giriş- çıkışları olduğundan risk dereceleri yüksek yerlerdir. Algılama ve otomatik söndürme sistemleri ile desteklenmesi gerekli yerlerin başında gelmektedirler.
Ambarlar ayrıca geniş alanlar olup, yanıcı maddenin ise en çok bulunduğu noktalardır. Buralarda başlayan yangınları kontrol altına almak oldukça güçtür. Bu gibi yerlerde kontroller diğer noktalardan daha sık yapılmalıdır.
İşletmeler yangına müdahale yangın su rezervlerini, joker, elektrikli ve dizel yangın pompalarını, hidrant sistemlerini, algılama ve otomatik söndürme sistemlerini, seyyar( taşınabilir ) yangın söndürücüleri, kaçış yollarını, acil aydınlatma sistemlerini kurmak ve işletmek ile sorumludurlar.
Bunların dışında altı ayda bir itfaiyeler ile ortak tatbikat ve tüm personelin yangın eğitimlerini, yangın söndürme gruplarının eğitimlerini aldırmak zorundadırlar.
YIL FABRİKA ADI YER ÖLÜ YARALI
1911 Triangle Gömlek Fabrikası ABD 146 -
1947 Blast at Elektroplating Şti. ABD 15 150
1982 Enerji Üretim Merkezi Venezuella 128 -
1989 Kimyasal Üretim ABD - -
1991 Tavuk-İşleme Fabrikası ABD 25 -
1993 Bebek Fabrikası Tayland 187 500
1993 Oyuncak Fabrikası Çin 87 57
1997 Ayakkabı Fabrikası Çin 32 -
1999 Petrol Tank Çiftliği Tayland 7 -
1999 Mişigan Havai Fişek Fab. ABD 5 -
2000 Duch Havai Fişek Fab. Hollanda 20 600
2000 Tavuk-İşleme Fabrikası Çin 38 -
2000 Tekstil Fabrikası Bengaldeş 48 150
2000 Havai Fişek Fabrikası Çin 36 160
2002 Boya Baskı Fabrikası ABD - -
2003 NewYork Petrol Sahası ABD - -
2003 İlaç Servis İst. Patlaması ABD 3 20
2003 Giysi Fabrikası Patlaması ABD 12 70
2003 Havai Fişek Fabrikası ABD 3 -
2003 Bidgestone Lastik Fabrikası Japonya - -
2003 Diamar Yangını Pakistan 49 132
2004 Pepsi Kola Fabrikası ABD - -
2004 Başlıklı Telyon Fabrikası İrlanda - -
2004 Havai Fişek Fabrikası Danimarka 1 6
2004 Kimyasal Üretim Fabrikası Endonezya 2 -
2004 Mazda Otomobil Fabrikası Japonya - -
2005 Magnezyum İşleme Fab. ABD - -
2005 Tekstil Fabrikası Bangaldeş 23 -
2005 Timber Fabrikası ABD - -
2005 Mill Yangını ABD - -
2005 Detroit Kimyasal Fabrikası ABD - -
2005 Lastik Fabrikası ABD - -
2005 DVD Fabrikası İngiltere - -
2005 Kimyasal Üretim Fabrikası Çin 10 21
2005 Havai Fişek Fabrikası Hindistan 30 -
2005 Lastik Geri Dönüşüm Fab. İngiltere - -
05 Plastik Fabrikası Kanada - -
2005 Plastik Fabrikası Patlaması ABD 2 -
2005 Ağaç İşleme Fab.Patlaması ABD 1 1
2005 Tekstil Fabrikası Türkiye 5 -
2006 Kimyasal Fab. Patlaması İngiltere - -
2007 Uşak Battaniye Fabrikası Türkiye - -
Endüstriyel Tesislerde Yangın Riski ve Kontrolü:
Fabrikalar; yangınlar için yüksek riskli yerlerin başında gelmektedirler. Herhangi bir yangın oluşumunda çok büyük maddi ve manevi zarara yol açan özellikte, üretim madde ve işlem makinelerini içermektedirler. Bu yangınlarda bazı çalışanlar ise ne yazık ki hayatlarını ve sağlıklarını kaybebilmektedir. Bu üretim hammaddelerinin özelliklerinin zararlı oluşu, eğitimsizlik, kontrolsüzlük, boş vermişlik gibi nedenlerin bir ya da birkaçının yan yana gelişiyle artış göstermektedir. İşletmelerde üretim ne denli karmaşık ise, ne denli kimyasal madde kullanılıyorsa yangın riski orada sürekli olarak artış göstermektedir.
Üretimde yanıcı maddeler kullanmak, hatalı ya da arızalı makine kullanmak, yangınlara neden olmaktadır. Çoğu zaman sadece arızadan dolayı, personel hatalarından ve kontrol dışı onarımlardan yangınlar çıkmaktadır. Eğitimler ve tedbirlerin alınarak uygulanması, prosedürler oluşturulması yangınlarda büyük azalmalara neden olmaktadır. Yangın çıkış nedenlerini bilmek ve önlemler almak yangın çıkmasını engellemektedir.
Dünya üzerinde birçok fabrika sıcak işlem prosedürlerini uygulamadığı için yangınlar nedeniyle kaybedilmiştir. Bu tür maddelerin bulunduğu fabrikaların birçoğunda patlamalara sebebiyet verildiğinden aynı zamanda da insan kayıpları olmuş-olmaktadır. Yüksek yanıcılık ve patlayıcılık özelliklerine sahip maddeler hiç olmamaları gereken yerlerde depolanmakta, bulundurulmakta ve saklanmakta ise o işletmelerde yangın çıkması kaçınılmazdır.
Yine birçok işletmede sigara içme yasağına uyulmaması nedeni ile yangınlar çıkmaktadır. Sigara içme alanlarının oluşturularak sigara içme yasağı uygulamaları yasak olan diğer noktalarda devamlı olarak kontrol altında tutulmalıdır.
Kesme, kaynak işlemleri gibi ısıl işlemler prosedürler ile kontrol altına alınmalı ve sürekli olarak gözlemlenmelidir.
Bir diğer risk unsuru elektrik sistemleri, cihazları ve kablolarıdır. Aşırı yük, sürekli çalışma, yıpranma elektrik yangınlarına davetiye çıkarmaktadır. Tüm elektrikli cihazların planlı bakımları ve performans testleri yapılmalıdır.
Çay ocakları, yemek pişirme, ısıtma noktaları, yemekhaneler yangın yönetmeliklerine göre düzenlenmeli, koruma ve söndürme sistemleri bu noktalara yerleştirilmelidir. Bu yerler çok yüksek yangın riski taşıyan alanlardır.
Ambarlar, stok alanları, saklama oda ve alanları yine yönetmeliklere uygun dizayn edilmeli gerekli yangın tedbirleri alınmalıdır. Ambarlar ve benzeri bu yerler; personel sayısı az olan kısımlardır.Yangın kontrolü güçtür.Bu yerlerde nakliye amaçlı olarak işletme çalışanlarının dışında mal taşıyan yabancıların da giriş- çıkışları olduğundan risk dereceleri yüksek yerlerdir. Algılama ve otomatik söndürme sistemleri ile desteklenmesi gerekli yerlerin başında gelmektedirler.
Ambarlar ayrıca geniş alanlar olup, yanıcı maddenin ise en çok bulunduğu noktalardır. Buralarda başlayan yangınları kontrol altına almak oldukça güçtür. Bu gibi yerlerde kontroller diğer noktalardan daha sık yapılmalıdır.
İşletmeler yangına müdahale yangın su rezervlerini, joker, elektrikli ve dizel yangın pompalarını, hidrant sistemlerini, algılama ve otomatik söndürme sistemlerini, seyyar( taşınabilir ) yangın söndürücüleri, kaçış yollarını, acil aydınlatma sistemlerini kurmak ve işletmek ile sorumludurlar.
Bunların dışında altı ayda bir itfaiyeler ile ortak tatbikat ve tüm personelin yangın eğitimlerini, yangın söndürme gruplarının eğitimlerini aldırmak zorundadırlar.
YIL FABRİKA ADI YER ÖLÜ YARALI
1911 Triangle Gömlek Fabrikası ABD 146 -
1947 Blast at Elektroplating Şti. ABD 15 150
1982 Enerji Üretim Merkezi Venezuella 128 -
1989 Kimyasal Üretim ABD - -
1991 Tavuk-İşleme Fabrikası ABD 25 -
1993 Bebek Fabrikası Tayland 187 500
1993 Oyuncak Fabrikası Çin 87 57
1997 Ayakkabı Fabrikası Çin 32 -
1999 Petrol Tank Çiftliği Tayland 7 -
1999 Mişigan Havai Fişek Fab. ABD 5 -
2000 Duch Havai Fişek Fab. Hollanda 20 600
2000 Tavuk-İşleme Fabrikası Çin 38 -
2000 Tekstil Fabrikası Bengaldeş 48 150
2000 Havai Fişek Fabrikası Çin 36 160
2002 Boya Baskı Fabrikası ABD - -
2003 NewYork Petrol Sahası ABD - -
2003 İlaç Servis İst. Patlaması ABD 3 20
2003 Giysi Fabrikası Patlaması ABD 12 70
2003 Havai Fişek Fabrikası ABD 3 -
2003 Bidgestone Lastik Fabrikası Japonya - -
2003 Diamar Yangını Pakistan 49 132
2004 Pepsi Kola Fabrikası ABD - -
2004 Başlıklı Telyon Fabrikası İrlanda - -
2004 Havai Fişek Fabrikası Danimarka 1 6
2004 Kimyasal Üretim Fabrikası Endonezya 2 -
2004 Mazda Otomobil Fabrikası Japonya - -
2005 Magnezyum İşleme Fab. ABD - -
2005 Tekstil Fabrikası Bangaldeş 23 -
2005 Timber Fabrikası ABD - -
2005 Mill Yangını ABD - -
2005 Detroit Kimyasal Fabrikası ABD - -
2005 Lastik Fabrikası ABD - -
2005 DVD Fabrikası İngiltere - -
2005 Kimyasal Üretim Fabrikası Çin 10 21
2005 Havai Fişek Fabrikası Hindistan 30 -
2005 Lastik Geri Dönüşüm Fab. İngiltere - -
05 Plastik Fabrikası Kanada - -
2005 Plastik Fabrikası Patlaması ABD 2 -
2005 Ağaç İşleme Fab.Patlaması ABD 1 1
2005 Tekstil Fabrikası Türkiye 5 -
2006 Kimyasal Fab. Patlaması İngiltere - -
2007 Uşak Battaniye Fabrikası Türkiye - -
